HOZIRGI NEMIS TILIDA "ES" KOMPONENTLI GAPLARNING MAʼNOSI VA VAZIFALARI HAMDA ULARNING O‘ZBEK TILIDAGI SINTAKTIK EKVIVALENTLARI


Дата публикации: 7 June 2025

Участники

Gulnora Abdullayeva

Author

DOI

Ключевые слова

shaxssiz olmosh formal subyekt sintaktik ekvivalent tillararo пrammatik farq ma’no va kontekst shaxssiz gap tarjima jarayoni

Сборник материалов

Трек

General Track

Аннотация

Ushbu maqola hozirgi nemis tilida ishlatiladigan shaxs ko‘rsatmaydigan „es“ olmoshining vazifasi va ahamiyatini, shuningdek uning o‘zbek tilidagi sintaktik ekvivalentlarini o‘rganishga bag‘ishlangan. Nemis tilida „es“ ko‘pincha aniq sub’ekt yo‘q gaplarda formal sub’ekt sifatida ishlatiladi va shaxs ko‘rsatmaydigan holatlar, tabiiy hodisalar hamda infinitiv konstruktsiyalarni ifodalashda muhim rol o‘ynaydi. Boshqa tomondan, o‘zbek tilida bunday maxsus shaxs ko‘rsatmaydigan olmosh mavjud emas, o‘rniga bu ma’nolar sub’ektsiz gaplar yoki ma’lum fe’l shakllari orqali ifodalanadi. Tadqiqot nemis va o‘zbek tillari o‘rtasidagi sintaktik va semantik farqlarni yoritib beradi hamda „es“ olmoshini o‘zbek tiliga tarjima qilishdagi murakkabliklarga e’tibor qaratadi. Taqqoslash va misollar yordamida maqola nemis tilida „es“ asosiy sintaktik element sifatida ishlatilishini, o‘zbek tilida esa o‘xshash ma’nolarni ifodalashda ko‘proq kontekst va semantik vositalarga tayanilib, ko‘pincha „es“ olmoshining to‘g‘ridan-to‘g‘ri ekvivalenti ishlatilmasligini ko‘rsatadi. Ushbu ish tillararo grammatik farqlarni chuqurroq anglashga va tarjima jarayonlarini takomillashtirishga yordam beradi

Источники

1. I. A. Karimov, “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch”, ToshkentMa’naviyat- 2008. 83,87b.
2. E. Qilichev, “Hozirgi o‘zbek adabiy tili: o‘zbek filologiyasi bakalavr ixtisosligi uchun qo‘llanma – Buxoro, 2005. – 136b.
3. Назаров У. Чаён йили романи. Т.: Ғ.Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти. 1990.-240b.
4. Ochilov E., Tarjima nazariyasi va amaliyoti. T., 2012. 124 b.
5. Helbig, G., & Buscha, J. Deutsche Grammatik: Ein Handbuch für den Ausländerunterricht. Langenscheidt. 2001. -731 b.
6. Ingeborg Baldauf. Das Jahr des Skorpions. Dagyeli Verlag. 2002. -296 b.
7. Duden „Deutsches Universal Wörterbuch“ Berlin. 2015, 8.Auflage

Загрузки

Как цитировать

Gulnora, G. (2025). HOZIRGI NEMIS TILIDA "ES" KOMPONENTLI GAPLARNING MAʼNOSI VA VAZIFALARI HAMDA ULARNING O‘ZBEK TILIDAGI SINTAKTIK EKVIVALENTLARI. “Yangi Davr Ilm-Fani: Inson Uchun Innovatsion gʻoya Va yechimlar” Mavzusidagi Respublika Ilmiy-Amaliy Konferensiyasi, 1(3), 53-56. https://doi.org/10.47390/978-9910-09-176-6/rkm-12